Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) bậc thang là hình thức đánh thuế với mức thuế suất tăng dần theo từng bậc thu nhập, nhằm đảm bảo sự công bằng trong đóng góp của người dân vào ngân sách nhà nước. Phương pháp này giúp người có thu nhập cao phải chịu mức thuế lớn hơn, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế xã hội bền vững. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về thuế TNCN bậc thang, cách thức tính thuế theo từng bậc cũng như những điểm cần lưu ý khi áp dụng phương pháp này.
1. Thuế TNCN bậc thang là gì?
Thuế thu nhập cá nhân theo phương pháp bậc thang là cách tính thuế dựa trên việc chia thu nhập chịu thuế thành nhiều mức khác nhau, với mỗi mức tương ứng một tỷ lệ thuế riêng biệt.
Người nộp thuế sẽ đóng thuế theo từng phần thu nhập nằm trong các mức này, thay vì áp dụng một mức thuế cố định cho toàn bộ thu nhập.
Điều này giúp điều chỉnh mức đóng thuế phù hợp với khả năng tài chính của từng cá nhân, đảm bảo nguyên tắc công bằng trong việc phân bổ nghĩa vụ thuế.
Tại Việt Nam, phương pháp thuế thu nhập cá nhân theo bậc thang đã được áp dụng từ năm 2004 và đến nay đã trở thành hình thức tính thuế chính thức do Chính phủ quy định.
Việc áp dụng thuế lũy tiến từng phần giúp đảm bảo tính công bằng trong phân phối nghĩa vụ thuế, đồng thời góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước một cách ổn định và bền vững.
>> Tham khảo: Thuế TNCN bán xe ô tô được quy định như thế nào?
2. Biểu thuế TNCN bậc thang theo quy định hiện hành
Căn cứ pháp lý:
– Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12: Điều 1 quy định về phạm vi điều chỉnh của luật, bao gồm đối tượng nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, giảm thuế và căn cứ tính thuế thu nhập cá nhân.
– Thông tư 111/2013/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân, bao gồm phương pháp tính thuế lũy tiến từng phần đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công.
– Thông tư 92/2015/TT-BTC: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 111/2013/TT-BTC, trong đó có việc bãi bỏ một số quy định liên quan đến phương pháp tính thuế lũy tiến từng phần.
Biểu thuế TNCN bậc thang:
| Bậc thuế | Thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng) | Thuế suất (%) |
| 1 | Đến 5 | 5 |
| 2 | Trên 5 đến 10 | 10 |
| 3 | Trên 10 đến 18 | 15 |
| 4 | Trên 18 đến 32 | 20 |
| 5 | Trên 32 đến 52 | 25 |
| 6 | Trên 52 đến 80 | 30 |
| 7 | Trên 80 | 35 |
>> Có thể bạn quan tâm: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
3. Tính thuế TNCN theo biểu thuế bậc thang
Biểu thuế TNCN bậc thang ở trên thường được sử dụng để tính thuế theo phương pháp lũy tiến từng phần (hay còn gọi là thuế lũy tiến bậc thang từng phần).
Thuế thu nhập cá nhân theo phương pháp lũy tiến từng phần được tính dựa trên việc phân chia thu nhập chịu thuế thành các phần tương ứng với từng bậc thuế trong biểu thuế bậc thang. Mỗi phần thu nhập sẽ chịu mức thuế suất khác nhau theo bậc mà nó thuộc về.
3.1. Đối với cá nhân có hợp đồng lao động trên 03 tháng
Công thức chung:
(1): Thuế TNCN cần nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất.
(2): Thu nhập tính thuế = Thu nhập phải chịu thuế – các khoản giảm trừ.
(3): Thu nhập phải chịu thuế = Tổng tiền lương nhận được – Các khoản được miễn thuế.
Các bước tính thuế cụ thể như sau:
Bước 1: Xác định tổng thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công
Trước tiên, cần xác định toàn bộ thu nhập mà cá nhân nhận được từ tiền lương, tiền công trong kỳ tính thuế.
Bước 2: Xác định các khoản thu nhập được miễn thuế
Một số khoản thu nhập từ tiền lương được miễn thuế theo quy định, ví dụ:
- Tiền làm thêm giờ, làm việc ban đêm với mức lương cao hơn giờ hành chính.
- Thu nhập của thuyền viên Việt Nam làm việc cho hãng tàu Việt Nam hoặc hãng tàu nước ngoài trong lĩnh vực vận tải quốc tế.
Bước 3: Tính thu nhập chịu thuế
Thu nhập chịu thuế được xác định bằng cách lấy tổng thu nhập trừ đi các khoản thu nhập được miễn thuế.
>> Tham khảo: Mức phạt không áp dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền đối với hộ kinh doanh.
Bước 4: Xác định các khoản giảm trừ
Cá nhân được phép giảm trừ một số khoản trước khi tính thuế, bao gồm:
- Giảm trừ gia cảnh: 11 triệu đồng/tháng cho bản thân người nộp thuế, 4.4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc.
- Các khoản đóng góp tự nguyện như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, các khoản từ thiện, khuyến học, quỹ nhân đạo và quỹ hưu trí tự nguyện.
Bước 5: Tính thu nhập tính thuế
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ.
Sau khi có thu nhập tính thuế, bạn đối chiếu với bảng thuế lũy tiến từng phần để xác định mức thuế suất tương ứng cho từng bậc thu nhập. Cuối cùng, áp dụng công thức tính thuế theo từng phần để tính ra số thuế phải nộp.
Cách tính thuế phải nộp dựa trên biểu thuế TNCN bậc thang.
3.2. Trường hợp cá nhân ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không có hợp đồng
Theo quy định tại Điểm i, Khoản 1, Điều 25, Thông tư 111/2013/TT-BTC, cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không ký hợp đồng mà có thu nhập dưới 2 triệu đồng/tháng sẽ không phải chịu thuế với mức 10%. Nếu thu nhập trên 2 triệu đồng/tháng, cá nhân này sẽ bị khấu trừ thuế suất cố định 10%.
Công thức tính thuế áp dụng cho trường hợp này như sau:
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 10% x Tổng thu nhập trước khi trả.
3.3. Phương pháp tính thuế TNCN đối với cá nhân không cư trú
Theo quy định hiện hành, cá nhân không cư trú không được hưởng các khoản giảm trừ gia cảnh. Vì vậy, chỉ cần phát sinh thu nhập từ tiền lương, tiền công thì sẽ bị áp dụng thuế suất khấu trừ cố định 20%. Tuy nhiên, các khoản đóng góp như bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, đóng góp từ thiện vẫn được trừ theo quy định.
Công thức tính thuế thu nhập cá nhân dành cho cá nhân không cư trú là:
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 20% x Thu nhập chịu thuế
Trong đó, thu nhập chịu thuế bao gồm tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ tính thuế.
>> Có thể bạn quan tâm: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.
4. Ví dụ tính thuế TNCN chi tiết
Ví dụ về cách tính thuế TNCN: Ông X hiện có hợp đồng lao động trên 3 tháng tại một công ty ở Hà Nội cùng các thông tin sau:
- Mức lương nhận theo hợp đồng lao động: 30.000.000đ/tháng.
- Mức lương đóng bảo hiểm: 30.000.000đ.
- Số người phụ thuộc: 1 người.
Cách tính thuế TNCN cụ thể như sau:
Để tính thuế nhanh chóng, chính xác, người nộp thuế tham khảo tiện ích “Tiện ích tính thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công với cá nhân cư trú mới nhất 2025 (theo tháng)” trên website E-invoice: https://einvoice.vn/tien-ich.
Việc áp dụng phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế bậc thang giúp đảm bảo công bằng và minh bạch trong hệ thống thuế tại Việt Nam.
Hiểu rõ cách tính thuế TNCN bậc thang không chỉ giúp người lao động chủ động trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế mà còn hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện khấu trừ chính xác, đúng quy định pháp luật
Vì vậy, nắm vững kiến thức về thuế TNCN bậc thang là điều cần thiết để tránh sai sót và tối ưu quyền lợi cho cả người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế.
Kết luận
Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi