Khi cổ đông cá nhân chuyển nhượng cổ phần, phần thu nhập từ giao dịch này sẽ phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân. Đây là nội dung thường gặp trong các thương vụ góp vốn, thoái vốn hoặc tái cơ cấu doanh nghiệp. Nắm rõ quy định về thuế TNCN trong hoạt động chuyển nhượng cổ phần giúp doanh nghiệp chủ động hỗ trợ cổ đông, đảm bảo đúng pháp luật và tránh rủi ro trong quá trình thanh tra thuế.
1. Thuế TNCN từ chuyển nhượng cổ phần là gì?
Thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng cổ phần là khoản thuế mà cá nhân phải nộp khi phát sinh thu nhập từ việc bán lại cổ phần đang sở hữu trong một công ty cổ phần.
Khoản thuế này áp dụng cho cả trường hợp chuyển nhượng cổ phần trong công ty đại chúng (đã niêm yết) và công ty chưa niêm yết, với cách tính và mức thuế suất có sự khác biệt tùy theo từng loại hình giao dịch.
2. Đối tượng phải nộp thuế chuyển nhượng cổ phần
Theo quy định tại Điều 110, Chương V, Luật Doanh nghiệp, cổ đông trong công ty cổ phần được phép tự do chuyển nhượng cổ phần của mình, ngoại trừ một số trường hợp bị hạn chế được quy định tại khoản 3 Điều 119 và khoản 1 Điều 126 – áp dụng với cổ đông sáng lập hoặc khi điều lệ công ty có quy định cụ thể khác.
Nói cách khác, việc chuyển nhượng cổ phần là quyền hợp pháp của cổ đông, miễn là tuân thủ đúng các điều kiện pháp luật và điều lệ nội bộ của doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi thực hiện việc chuyển nhượng này, cá nhân nhận được thu nhập từ giao dịch sẽ phát sinh nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân.
Căn cứ theo Điều 4, Thông tư 25/2018/TT-BTC (sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC), khoản thu nhập từ việc chuyển nhượng chứng khoán – bao gồm cổ phiếu – thuộc đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân.
Cổ phiếu là loại tài sản chứng minh quyền sở hữu cổ phần trong công ty cổ phần, có thể tồn tại dưới dạng giấy chứng nhận, dữ liệu điện tử hoặc được ghi nhận trong sổ cổ đông. Do đó, thu nhập phát sinh từ việc chuyển nhượng cổ phiếu, hay chính là chuyển nhượng cổ phần, đều là căn cứ để tính thuế thu nhập cá nhân theo quy định hiện hành.
>> Có thể bạn quan tâm: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.
3. Cách tính thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng cổ phần
Theo Khoản 2, Điều 11, Thông tư 111/2013/TT-BTC, thuế TNCN từ hoạt động chuyển nhượng cổ phần được tính theo hai phương pháp tùy theo từng trường hợp cụ thể:
Cách 1: Tính theo thu nhập thực tế – áp dụng cho cá nhân cư trú, có mã số thuế và xác định được thu nhập tính thuế
Thuế suất áp dụng: 20% trên phần thu nhập chịu thuế.
Công thức tính:
Thuế TNCN = 20% x (Giá chuyển nhượng – Giá mua – Chi phí liên quan hợp lý).
Trong đó:
- Giá chuyển nhượng: là số tiền thực tế thu được từ việc bán cổ phần.
- Giá mua: được xác định bằng giá vốn bình quân của từng loại chứng khoán bán ra trong kỳ.
- Chi phí liên quan: gồm các khoản chi phí phục vụ cho giao dịch chuyển nhượng như phí lưu ký, phí môi giới (nếu có hóa đơn, chứng từ hợp lệ).
>> Tham khảo: Những điểm mới trong Nghị định 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết Luật thuế GTGT.
Cách 2: Tính theo tỷ lệ cố định – áp dụng phổ biến cho cá nhân không xác định được giá mua, chi phí hoặc không đăng ký mã số thuế
Thuế suất áp dụng: 0,1% trên giá trị chuyển nhượng.
Công thức tính:
Thuế TNCN = 0,1% x Giá chuyển nhượng.
Trong đó: Giá chuyển nhượng là tổng giá trị của giao dịch chuyển nhượng cổ phần tại thời điểm thực hiện.
Lưu ý về cách tính thuế TNCN khi chuyển nhượng cổ phần
Mặc dù Thông tư số 111/2013/TT-BTC (có hiệu lực từ ngày 01/10/2013) vẫn đang được áp dụng, tuy nhiên từ ngày 30/7/2015, Thông tư số 92/2015/TT-BTC đã được ban hành để thống nhất cách tính thuế TNCN đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán (bao gồm cả chuyển nhượng cổ phần).
Cụ thể, Điều 16 Thông tư 92/2015/TT-BTC đã sửa đổi, bổ sung Điểm a, và b, Khoản 2, Điều 11, Thông tư 111/2013/TT-BTC như sau:
Thuế TNCN = Giá chuyển nhượng x 0,1%.
Trong đó:
- Đối với chứng khoán giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán: giá chuyển nhượng là giá khớp lệnh hoặc giá giao dịch thỏa thuận tại thời điểm bán.
- Đối với chứng khoán không giao dịch trên Sở, như cổ phần chưa niêm yết: giá chuyển nhượng được xác định theo giá trên hợp đồng chuyển nhượng, hoặc giá thực tế, hoặc giá ghi nhận trên sổ sách kế toán của đơn vị chuyển nhượng tại thời điểm lập báo cáo tài chính gần nhất trước khi chuyển nhượng.
Như vậy, hiện nay, thuế TNCN từ chuyển nhượng cổ phần được áp dụng duy nhất theo cách tính 0,1% trên giá chuyển nhượng, không còn áp dụng phương pháp tính theo thu nhập chịu thuế như trước đây. Doanh nghiệp và cá nhân cần lưu ý để thực hiện đúng nghĩa vụ thuế.
>> Có thể bạn quan tâm: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.
4. Thời điểm xác định thuế TNCN khi chuyển nhượng cổ phần
Theo quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 11, Thông tư 111/2013/TT-BTC, thời điểm xác định thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng cổ phần (hay chứng khoán nói chung) được xác định tùy theo hình thức chuyển nhượng cụ thể:
- Trường hợp chứng khoán được giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán: Thuế TNCN được xác định tại thời điểm cá nhân nhận thu nhập từ việc chuyển nhượng.
- Trường hợp chuyển nhượng chứng khoán qua hệ thống lưu ký nhưng không giao dịch trên Sở (ví dụ: giao dịch OTC): Thời điểm xác định thuế là khi hoàn tất thủ tục chuyển quyền sở hữu tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
- Trường hợp chứng khoán không thuộc hai hình thức trên (điển hình như cổ phần của công ty chưa đại chúng, không qua lưu ký): Thời điểm xác định thuế là khi hợp đồng chuyển nhượng có hiệu lực pháp lý.
Thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng cổ phần là nghĩa vụ bắt buộc với cá nhân khi thực hiện giao dịch. Hiện nay, thuế suất áp dụng chủ yếu là 0,1% trên giá chuyển nhượng. Việc hiểu rõ và thực hiện đúng quy định sẽ giúp tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi cho người nộp thuế.
>> Có thể bạn quan tâm: Thời điểm xuất hóa đơn.
Kết luận
Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi